Wat Ging Vooraf Aan De Conclusie Van Commissie-Machielsen Over Julio Poch?

Door : | 0 Reacties | Op : 01-02-2021 | Categorie : SoSo Blog

De commissie-Machielsen, die de rol van de Nederlandse overheid bij de aanhouding van Julio Poch heeft onderzocht, oordeelde maandag dat er juist is gehandeld. Hoe zat het ook alweer met de zaak tegen de geboren Argentijn?

Het begon in 2003 op Bali. Poch en zijn collega’s van Transavia genoten van een diner, toen de zogenoemde dodenvluchten ten tijde van de Argentijnse junta ter sprake kwamen.

Deze vluchten werden tussen 1976 en 1983 uitgevoerd tijdens het regime van dictator Jorge Videla. Aan boord waren politieke tegenstanders van het regime. Poch merkte hierover op: “We threw them in the sea“. Deze “we” werd door zijn collega’s vertaald alsof Poch er persoonlijk bij betrokken zou zijn geweest, terwijl de piloot zelf doelde op zijn land Argentinië.

Het duurde drie jaar voordat er aangifte van werd gedaan door een derde persoon. Die was zelf niet bij het diner, maar had het van de collega’s van Transavia gehoord.

Artikel van Vrij Nederland brengt zaak aan het rollen

De Nationale Recherche startte met een onderzoek, maar dat kwam stil te liggen. Er was namelijk simpelweg te weinig bewijs tegen Poch. Een artikel in Vrij Nederland bracht hier eind 2007 verandering in. Doordat het artikel aandacht besteedde aan het stilleggen van het onderzoek naar een mogelijke Argentijnse oorlogsmisdadiger, werden er politieke vragen gesteld. Toenmalig minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin besloot dat uitgezocht moest worden waarom dit onderzoek was gestaakt.

Het gevolg was dat er alsnog een strafrechtelijk onderzoek werd opgestart. Dankzij onder andere het onderzoeksprogramma Argos en openbare verhoren werd in de afgelopen jaren steeds meer bekend over dat onderzoek.

Zo was het Nederland zelf dat in 2008 contact legde met Argentinië, dat onderzoek deed naar een mogelijke oorlogsmisdadiger. Nederland informeerde of er interesse was om samen onderzoek naar Poch te verrichten. In mei van dat jaar werd ook over uitlevering gesproken. In dit stadium had het Nederlandse OM de getuigen zelf nog niet gehoord en deed Argentinië nog geen onderzoek naar Poch.

Nederland verzint plan om uitleveringsverdrag te omzeilen

Toen de Argentijnse onderzoeksrechter Sergio Torres in datzelfde jaar naar Nederland kwam, liet hij weten dat hij Poch graag uitgeleverd wilde zien. Probleem was wel dat de landen onderling geen uitleveringsverdrag hadden. Het was opnieuw Nederland dat een oplossing bood.

Argentinië kon namelijk met een rechtshulpverzoek de reisbewegingen van Poch opvragen. Hij was toen nog actief als piloot voor Transavia. Wanneer hij zich in een land bevond dat wel een verdrag met Argentinië had, kon hij daar worden aangehouden.

Officier van justitie Ward Ferdinandusse, destijds werkzaam bij het team internationale misdrijven, liet volgens NRC onlangs in een verhoor weten dat hij het voorstel destijds op tafel had gelegd. In juli 2019 werd hij nog teruggefloten, omdat er dan sprake van een verkapte uitlevering zou zijn. Maar in de maanden erna veranderde dat volgens Ferdinandusse.

Poch wordt vlak voor pensioen aangehouden

Op zijn laatste vlucht voor Transavia, die in het teken stond van zijn aanstaande pensioen, werd Poch op 22 september 2009 aangehouden in Valencia. Hij zat daar zeven maanden vast, voordat hij aan Argentinië werd uitgeleverd. Daar werd hij in november 2017 vrijgesproken, omdat er simpelweg geen bewijs was voor zijn betrokkenheid bij de dodenvluchten.

Poch vecht sindsdien bij de rechter om excuses en een schadevergoeding van de Nederlandse Staat.

De commissie, onder leiding van voormalig procureur-generaal bij de Hoge Raad Ab Machielsen, oordeelt maandag dat er geen sprake is geweest van een verkapte uitlevering en dat er niet onrechtmatig is gehandeld.

https://www.nu.nl/binnenland/6102631/wat-ging-vooraf-aan-de-conclusie-van-commissie-machielsen-over-julio-poch

Lees ook:

Koninklijk Huis Probeerde Invloed Uit Te Oefenen Op Onderzoek Julio Poch

Het Koninklijk Huis heeft mogelijk geprobeerd invloed uit te oefenen op het onderzoek naar Transavia-piloot Julio Poch, die acht jaar in Argentinië in voorarrest zat op verdenking van betrokkenheid bij dodenvluchten in de jaren zeventig. Dat concludeert de commissie-Machielsen in een maandag verschenen onderzoek.

Een medewerker van het kabinet of het secretariaat van de koningin belde volgens de onderzoekers met de vicepresident van Eurojust (de Europese organisatie die zich bezighoudt met de internationale samenwerking bij strafzaken) en liet weten dat mogelijke vervolging van Poch, die in 2017 werd vrijgesproken, “pijnlijk was voor Máxima”.

Jorge Zorreguieta, de vader van Máxima, was landbouwminister tijdens het regime van de Argentijnse dictator Jorge Videla.

Roelof Jan Mansholt, toenmalig vicevoorzitter van Eurojust, verklaart tegenover de commissie dat hij in 2007 werd gebeld door een medewerker uit de kringen van het Koninklijk Huis, die zich afvroeg of “die zaak tegen die Argentijnse piloot nou wel nodig was”. Zij vervolgde dat het “zo pijnlijk was voor Máxima”.

Die opmerking schoot Mansholt in het verkeerde keelgat, zo verklaarde hij tegenover de commissie. Hij zei: “Ik denk dat de zaak veel pijnlijker is voor de slachtoffers die uit het vliegtuig zijn gegooid en de nabestaanden.”

Mansholt verzocht de medewerker een “met redenen omkleed schriftelijk verzoek” in te dienen. Dat is er nooit gekomen.

De zaak in het kort

  • Julio Poch (68) woont sinds 1988 in Nederland.
  • Vlak voor zijn pensioen werd hij in Valencia opgepakt en uitgeleverd.
  • Argentinië, zijn geboorteland, wilde hem berechten voor deelname aan de dodenvluchten.
  • Deze werden tussen 1976 en 1983 tijdens het regime van dictator Jorge Videla uitgevoerd.
  • Na acht jaar voorarrest werd Poch in 2017 vrijgesproken.
  • Poch eist een schadevergoeding van 5 miljoen euro.

Rechercheurs krijgen te maken met ‘onverklaarbaar uitstel’

De commissie deed navraag bij het Koninklijk Huis naar aanleiding van de verklaringen, maar dat leverde niets op. Mansholt heeft geen aantekeningen van zijn gesprek gemaakt. De commissie noemt hem “een betrouwbare getuige”.

Uit het onderzoek blijkt verder dat de rechercheurs in dezelfde periode te maken krijgen met ‘onverklaarbaar uitstel’ van besluiten die nodig waren om onderzoeksactiviteiten uit te voeren. Of dit ook met de interventies vanuit het Koninklijk Huis te maken heeft blijft onduidelijk.

Een chef van de Unit Informatie Nationale Recherche gaf aan dat er in de zaak ‘een klein oranje lampje’ was gaan branden omdat de vader van de dan toekomstige koningin deel had uitgemaakt van de Argentijnse regering ten tijde van de dictatuur.

Een officier van Justitie verklaarde ‘tegen een muur aan te lopen’. Dat bleek ook uit de beslissing om een reis naar Argentinië af te blazen in deze periode. “Het is voor mij een raadsel waarom in deze zaak de wielen in het zand worden getrokken. Verschaffing van duidelijkheid zou meer dan welkom zijn”, schreef een anoniem gebleven CIE-officier van justitie in een memo.

Waarom er werd getraineerd heeft ook de commissie niet kunnen achterhalen ‘als gevolg van ontbrekende documentatie en gebrek aan herinneringen bij de betrokken leidinggevenden van zowel de Nationale Recherche als het Landelijk Parket’. De commissie tekent wel op dat ‘een zekere gevoeligheid’ in verband met het Koninklijk Huis speelde, al dan niet op de achtergrond.

Commissie: Overheid heeft juist gehandeld in zaak-Poch

De commissie, onder leiding van voormalig procureur-generaal bij de Hoge Raad Ab Machielsen, concludeert tot slot dat de overheid juist heeft gehandeld in de zaak-Poch. Ook blijkt dat toenmalig minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin geen persoonlijke opdracht heeft gegeven tot het onderzoek.

De vermoedens tegen Poch waren volgens de commissie van dien aard dat Nederland op grond van internationale verdragen een onderzoek moest instellen en dat aan Argentinië inlichtingen moesten worden verstrekt.

Ook het verstrekken van de vluchtgegevens van Poch, waardoor hij in 2009 in Madrid (op de laatste vlucht voor zijn pensioen) kon worden gearresteerd, is volgens de commissie geoorloofd. Er was dus geen sprake van een verkapte uitlevering.

De grote vraag is hoe het Koninklijk Huis al zo vroeg op de hoogte kon zijn geweest van het onderzoek naar Poch. In 2007 verkeerde het namelijk nog in de eerste fase. De toenmalige minister van Justitie verklaarde dat hij pas in oktober 2007, dus een aantal maanden later, van het onderzoek hoorde.

https://www.nu.nl/binnenland/6113717/koninklijk-huis-probeerde-invloed-uit-te-oefenen-op-onderzoek-julio-poch

Zie ook:

“Pochs advocaat Geert-Jan Knoops zegt tegen Nieuwsuur dat het document een bewijs is van politieke bemoeienis met de zaak tegen de piloot. Tot dusver houdt het kabinet vol dat Nederland niet intensief betrokken was bij de uitlevering van de piloot en dat de overheid alleen rechtshulp heeft verleend.”

Ministerie stuurde vertrouwelijk document over Julio Poch niet naar Kamer

Het ministerie van Justitie en Veiligheid heeft de Tweede Kamer een vertrouwelijk document over de zaak rond Julio Poch tien jaar lang onthouden, meldt Nieuwsuurdinsdag. De Argentijns-Nederlandse piloot werd in 2009 in Spanje gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de dodenvluchten in Argentinië.

In de nota wordt een overleg van de Argentijnse ambassadeur met het Nederlandse ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Buitenlandse Zaken beschreven. Dit overleg vond drie weken voor de arrestatie van Poch plaats. Hieruit wordt duidelijk dat Argentinië Nederland politiek onder druk zette om Poch uitgeleverd te krijgen.

Het document is volgens Nieuwsuur bekend bij het ministerie, maar bewust achtergehouden. Het zou gaan om een “intern ambtelijk document” dat vanwege de inhoud “in de regel niet naar de Kamer wordt gestuurd”. Het ministerie stuurde het document wel naar de commissie die dossieronderzoek doet naar de zaak tegen Poch.

Pochs advocaat Geert-Jan Knoops zegt tegen Nieuwsuur dat het document een bewijs is van politieke bemoeienis met de zaak tegen de piloot. Tot dusver houdt het kabinet vol dat Nederland niet intensief betrokken was bij de uitlevering van de piloot en dat de overheid alleen rechtshulp heeft verleend.

Argentinië had een internationaal arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Poch, omdat hij 1976 en 1983 zou hebben meegewerkt aan de zogenoemde dodenvluchten. Tijdens deze vluchten werden gevangenen en politieke rivalen van het regime van president Jorge Videla vanuit vliegtuigen in zee gegooid. Poch zat acht jaar lang vast en werd eind 2017 vrijgesproken.

Minister wilde Rijkswet op het Nederlanderschap aanpassen

Het Zuid-Amerikaanse land hoopte ten tijde van de arrestatie dat Nederland de piloot zou uitleveren. Dat bleek echter niet mogelijk, omdat de landen geen dergelijk uitleveringsverdrag hebben gesloten. Andere landen, zoals Spanje, hebben wél zo’n overeenkomst met Argentinië. Uiteindelijk werd Poch in Spanje opgepakt. In februari werd bekend dat dit een door Nederland bedacht plan was.

Uit het document blijkt volgens Nieuwsuuronder meer dat de toenmalige minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin ook bereid was om de Rijkswet op het Nederlanderschap aan te passen. Die aanpassing had het mogelijk moeten maken om Poch alsnog aan Argentinië uit te leveren. Dit zou niet gedaan zijn omdat een wetsaanpassing te lang zou duren voor de Argentijnen.

Geheime nota: Minister gaf groen licht aan ‘truc’ om Poch aan te houden

Toenmalig minister Ernst Hirsch Ballin (CDA, Justitie) lijkt persoonlijk en weloverwogen te hebben ingestemd met de ‘truc’ waardoor Julio Poch kon worden aangehouden in september 2009. Dat blijkt uit een document dat Nieuwsuur in handen heeft.

Argentinië wilde Poch destijds arresteren op verdenking van misdaden tijden het bewind van de junta, maar zocht daarvoor een manier omdat Poch ook de Nederlandse nationaliteit heeft en Nederland geen onderdanen uitlevert aan Argentinië.

Om hem te arresteren opperde het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) in 2008 de ‘truc’ om te wachten tot de Transavia-piloot in een land was dat hem zou uitleveren aan Argentinië. Uiteindelijk werd Poch in het Spaanse Valencia gearresteerd.

De voormalige piloot werd na acht jaar vast te hebben gezeten uiteindelijk eind 2017 vrijgesproken. Poch spande daarna een zaak tegen de Nederlandse Staat aan, om te achterhalen wat zijn rol was bij zijn arrestatie. Hij wil ook een schadevergoeding.

In die slepende kwestie lijkt hij nu sterker te staan. In het document is te lezen dat toenmalig minister Hirsch Ballin onderkende dat het ‘verwijt van verkapte uitlevering op de loer ligt’, maar dat hij toch het OM wilde ‘volgen’ bij het plan om vluchtgegevens te verstrekken aan Argentinië. Zijn ambtenaren waarschuwden daarbij Hirsch Ballin dat hij een ‘politiek risico’ zou lopen door in te stemmen met de truc. Hij gaf evenwel zijn zegen. Eerder zei Hirsch Ballin dat hij geen keus zou hebben gehad, als zo’n verzoek wordt gedaan. Uit het nieuwe document blijkt toch dat het wel een afweging is geweest.

http://www.sosokitchen.nl/trucjes-politieke-spelletjes

Zie ook:

http://www.sosokitchen.nl/poch-verbaasd-over-conclusies-commissie-machielse-om-reageert-tevreden

Plaats een reactie

:wink: :-| :-x :twisted: :) 8-O :( :roll: :-P :oops: :-o :mrgreen: :lol: :idea: :-D :evil: :cry: 8) :arrow: :-? :?: :!: